Piotr Celestyn Lech – 243 rocznica urodzin

Wczoraj wspominaliśmy 251 rocznicę urodzin Piotra Celestyna Osińskiego, a dziś przypada 243 rocznica narodzin także Piotra Celestyna, ale Lecha. Widać, że kult Piotra Celestyna, świętego i papieża w parafii kuflewskiej był żywy, a o jego wspomnieniu, które przypadało na 19 maja pamiętano, dlatego gdy zbliżała się ta data chłopców chętnie chrzczono jego imieniem.

Piotr Celestyn Lech – mój praprapraprapra(5)dziadek został ochrzczony 18 maja 1780 r. właśnie w parafii kuflewskiej. Był synem chłopów z Trojanowa – Mikołaja Lecha i jego małżonki Marianny Stolarczykównej, o których na blogu była już mowa, z uwagi na problemy w ustaleniu ile Mikołajów Lechów żyło wówczas w parafii, jeden, który miał dwie żony Marianny czy dwóch – szerokie rozważania na ten temat zamieściłam w poście dotyczącym 247 rocznicy ślubu Mikołaja Lecha i Marianny Stolarczykówny zamieszczonym na blogu 4 lutego >>>LINK<<<.

Rodzicami chrzestnymi małego Piotra Celestyna zostali Maciej Dorotczak z Sokolnika i Petronela (Petronilla) Kostkowa z Małej Wsi.

 

 

Piotr Celestyn w 1804 r. ożenił się z Elżbietą Teresą Zawiszką, a ich rocznicę ślubu wspominaliśmy 5 lutego >>>LINK<<<.

 

Syna Lechów ochrzcił Wawrzyniec Luba reformator ze zgromadzenia siennickiego. Zaś proboszczem kuflewskim w tym czasie był Antoni Alojzy Gonzaga Stawiski.

Ksiądz Stawiski na probostwie kuflewskim zastąpił wspominanego już księdza Franciszka Szymona Kossowskiego, który zmarł w Kuflewie w 1777 r. i był proboszczem przez 25 lat, do swojej śmierci, która nastąpiła 5 marca 1803 r., zmarł w Kuflewie. Akt zgonu księdza został wpisany na samym końcu księgi, jako przedostatni akt w księdze zgonów, którą sam w 1778 r. założył. Jeszcze 30 stycznia 1803 r. dokonał w tej księdze ostatniego zapisu dotyczącego pochówku noworodka Rejmunda Nowaka z Guzewa syna Kazimierz i Rozalia z Lechów, który zmarł zaraz po urodzeniu, ale ksiądz zdążył go przed śmiercią jeszcze ochrzcić. Co ciekawe Rozalia z Lechów Nowakowa była prawdopodobnie siostrą Mikołaja Lecha, ojca Piotra Celestyna, którego narodziny dziś wspominamy – rodzicami Rozalii i Mikołaja był Jan i Krystyna ze Stachowiczów (Stachówna) małżonkowie Lech.

Ksiądz Stawiski zapisał się w historii Kuflewa jako pobożny i cnotliwy człowiek. Podobnie jak jego poprzednik, ksiądz Franciszek Kossowski, pozostawił po sobie bogaty księgozbiór. Łącznie po obu księżach pozostało 115 książek o różnorakiej tematyce, które przetrwały zawirowania wojenne i były przez cały czas przechowywane na plebani. Proboszcz Stawiski odznaczył się także wyjątkową sumiennością w prowadzeniu ksiąg metrykalnych – w aktach małżeństw wpisywał dane rodziców nowo zaślubionych, w aktach chrztów wpisywał daty narodzin dzieci, zaś w aktach pogrzebów, zaznaczał dzień, w którym parafianin zmarł. Dodatkowo na koniec każdego roku sporządzał w księgach metrykalnych zestawienia statystyczne. Czytając metrykalia sporządzone ręką księdza Stawiskiego nie sposób nie zauważyć imion jakimi zostały ochrzczone wówczas dzieci. Nader często niemowlęta otrzymywała po dwa imiona, a nawet jeśli było to jedno imię to z zaznaczeniem, o którego świętego dokładnie chodzi, stąd np. Piotr Celestyn, Jan Chrzciciel, Antoni Padewski, Ignacy Loyola, Tomasz z Akwinu, Filip Nereusz, Katarzyna Sieneńska, Julianna de Falconeri, Magdalena de Pazzi, Małgorzata Szkocka, Maria Magdalena, Franciszka Fremiot i inne. Gdy zaczynałam swoje poszukiwana w parafii Kuflew zwróciłam uwagę na akty chrztów, w których ochrzczono dzieci dwoma imionami, z których jedno brzmiało Alojzy Gonzaga. Prawdopodobnie były to chrzty na cześć księdza proboszcza, który na drugie imię miał Alojzy – Antoni Alojzy. Z czasów proboszcza Stawiskiego czyli w latach 1778 – 1803, ochrzczono 213 dzieci, które miały na pierwsze bądź drugie imię Alojzy Gonzaga. W tym okresie w księgach metrykalnych wpisano 1738 aktów chrztów, z czego w przeszło 12% nadano dziecięciu imię na cześć księdza proboszcza.

Alojzy Gonzaga żył w XVII w., urodził się w Castiglione delle Stiviere w Lombardii, a zmarł w Rzymie. Ogłoszony świętym, jako jeden z najmłodszych jezuitów, obok świętego Stanisława Kostki i świętego Jan Berchmansa. Pochodził z książęcej rodziny, był paziem na dworach Mantui, Florencji i Hiszpanii, na dworze króla Filipa II. Drogę zakonną wybrała wbrew woli rodziców. W 1585 r. rozpoczął nowicjat, ale zmarł nie doczekawszy się święceń, mając zaledwie 23 lata – opiekował się chorymi w czasie dżumy w Rzymie. Święty Alojzy Gonzaga jest patronem studentów i ministrantów. Przedstawiany zazwyczaj w sukni jezuickiej, białej komży z szerokimi rękawami, z krzyżem, białą lilią, mitrą książęcą i trupią czaszką. Jego wspomnienie liturgiczne, przypadające na rocznicę śmierci, obchodzimy 21 czerwca.

 

  

Za czasów proboszczostwa Stawskiego w Kuflewie istniał szpital. Został on rozebrany w 1807 r., a na jego miejscu postawiono organistówkę.

Następcą księdza Antoniego Alojzego Gozdawy Stawiskiego został ksiądz Józef Chamerski, który już za życia swojego poprzednika pomagał mu w pracy duszpasterskiej.

Dzięki zachowanej pieczęci księdza Antoniego Stawskiego wiemy jakim herbem się posługiwał – herbem Gozdawa. Jest to herb o czerwonym polu, z lilią podwójną w pierścieniu złotym w środku. W klejnocie ma siedem pawich piór, a nich znajduje się taka sama biała lilia, jak w polu. Lilia to stary emblemat godności królewskich i książęcych, zdobiła korony i berła. Jej biały kolor sprawił, że stała się symbolem czystości i niewinności. Była też symbolem Najświętszej Marii Panny. Paradoksem jest to, że pierwowzorem lilii był irys. Złoty pierścień czy inaczej koło ma być emblematem dynastii Merowingów i jej sukcesorów. Podania głoszą, że herb otrzymał rycerz Krystyn z Gozdawy za męstwo na polu walki od Władysława Hermana. Lilia miała symbolizować niepokalane rycerstwo, a pawie pióra – mądrość. Jan Długosz uznaje herb Gozdawa za rdzennie polski i zapisuje go w 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich, a profesor Przemysław Dąbkowski wręcz przeciwnie, przypuszcza, że Gozdawici mogą być Niemcami, którzy przybyli z Węgier. Najstarsza znana pieczęć z herbem Gozdawa należała do Pawła, kasztelana świeckiego i pochodzi z 1308 r. W średniowiecznych zapiskach herb ten występował pod nazwą Gozdowa. Miano rodu pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego „gozd” czyli las. 

 

 

 

Źródło danych:
Dzieje ziemi kuflewskiej
Kamila Juśkiewicz, Andrzej Marek Nowik, Jagna Sekular
Kuflew 2018