Józef Szczapik i Barbara Kroskówna – 251 rocznica ślubu

Dziś to już ostatni post ;)

Święto Ofiarowania Pańskiego, potocznie zwane Święto Matki Boskiej Gromnicznej moi przodkowie upatrzyli sobie na odpowiednie do zawieranie związków małżeńskich. Dziś wspominamy, aż pięć ślubów, które były zawarte we wspomnienie liturgiczne ofiarowania Pana Jezusa w świątyni. 

• 251 rocznicę ślubu moich prapraprapraprapra(6)dziadków – Józefa Szczapik i Barbary Krosko;
• 229 rocznicę ślubu moich praprapraprapra(5)dziadków – Jan Prendot i Marianna Żaczek;
• 199 rocznicę ślubu mojego praprapraprapra(5)dziadka Wawrzyńca Beredę z jego drugą małżonką Katarzyną Gryz;
• 193 rocznicę ślubu moich prapraprapra(4)dziadków – Jacenty Wróblewski i Franciszka Jałówk;
• 178 rocznicę ślubu mojego prapraprapra(4)dziadka Antoniego Guta i jego kolejnej żony Marianny Płochockiej – o czym przeczytacie niżej, a pozostałe rocznice zostały już opisanego i znajdziecie je na blogu.

 

W 1772 r., 2 lutego, w niedzielę związek małżeński pobłogosławiony przez plebana mińskiego zawarli moi prapraprapraprapra(6)dziadkowie – pracowity Józef Szczapik i Barbara Kroskówka. 

 

 

Niestety o tej parze nic więcej nie wiemy, oprócz tego że oboje byli stanu wolnego, a więc kawalerem i panną. Akt ślubu, spisany w języku łacińskim nie dostarcza nam informacji o rodzicach państwa młodych. W treści są wymienieni jedynie świadkowie ślubu, a mianowicie Marcin Szczęsny, Jan Szimączyk i Antoni Krępka wszyscy pochodzący z Janowa. Z Janowa także pochodzili nowo zaślubieni.

Małżeństwo Józefa i Barbary trwało 15 lat. Szczęśliwe lub nieszczęśliwe pożycie, tego się już nigdy nie dowiemy, przerwała przedwczesna śmierć Barbary, która zmarła 20 sierpnia 1787 r. Z kwerendy aktów metrykalnych parafii mińskiej wynika, że para miała tylko jedno dziecko – syna Jakuba urodzonego 23 lipca 1773 r., a więc półtora roku po ślubie, który był moim praprapraprapra(5)dziadkiem.

Po śmierci Barbary, Józef ożenił się powtórnie, z Marianną Wnuk, także wdową, a wspomnienie ich ślubu będziemy obchodzić już niedługo, bo 7 lutego.

W polskiej tradycji katolickiej dzień 2 lutego jest obchodzony jako Święto Matki Boskiej Gromnicznej. Już od IX w. wierni w tym dniu przynoszą do kościoła świece w celu ich pobłogosławienia. Świeca od słowa „grom” nosi nazwę gromnica. Związek nazwy świecy z „gromem” nie jest przypadkowa, bowiem tą świecę zapalano w czasie burzy, stawiano w oknie i modlono się przy niej od oddalenie piorunów od wsi. Przyniesioną, poświęconą świecą gromniczną chłopi w dzień Matki Boskiej Gromnicznej wypalali na belkach pod sufitowych – stropowych, zwanych tragarzem znak krzyża. Świeca ta, także towarzyszyła umierającemu w ostatniej drodze, bowiem władano ją w ręce konającemu na wzór „roztropnych panien” wychodzących z płonącą lampą na spotkanie z Panem. Z lutowym świętem związane są przysłowia, które towarzyszyły ludności wiejskiej i za pomocą których chłopi przepowiadali sobie pogodę czy urodzaj.

Do najpopularniejszych można zaliczyć:

• Gdy na Gromnice roztaje, rzadkie będą urodzaje.
• Gdy w Gromnice pięknie wszędzie, tedy dobra wiosna będzie.
• Gdy w Gromniczną jest ładnie, dużo śniegu jeszcze spadnie.
• Gdy w Gromnicę z dachów ciecze, zima jeszcze się przewlecze.
• Gromniczna pogodna, będzie jesień dorodna.
• Kiedy Gromniczna zimę traci, to Święty Maciej (24.02) ją wzbogaci.
• Kiedy w Gromniczną gęś chodzi po wodzie, to będzie na Wielkanoc chodzić po lodzie.
• Na Gromnicę - masz zimy połowicę. Jak słońce jasno Świeci na Gromnice, to przyjdą wielkie mrozy i śnieżyce.
• Jaka Gromniczna bracie, taki Święty Maciej (24.02) Gdy jasne słońce w dzień gromniczny będzie, więcej niż przedtem śniegu spadnie wszędzie.
• Gromnice w śniegu, wiosna jest w biegu, lecz gdy pogoda, dla wiosny zawoda.
• Jak na Matkę Gromniczną, tak na Święty Józef (19.03).
• Jak suche i jasne Gromnice, przyjdą jeszcze śnieżyce.
• Jasna Gromnica - zła orędownica.
• Kiedy na Gromniczną mróz, zładuj sanie, szykuj wóz.
• Maria pogodna, będzie jesień dorodna.
• Na Gromniczną Pan Bóg daje, czasem mróz, czasem roztaje.
• Na Oczyszczenie Marii Panny, zbliża się koniec sanny.

Gromnica (Matka Boska Gromniczna), rysunek Michała Andriollego